MOTOGP.PL motogp, motocykle, ścigacze, superbike, wsbk, wyścigi motocyklowe
Pojazdy o dużej masie prowadzi się zupełnie inaczej niż np. samochody osobowe. Kierowcy muszą z dużo większym wyprzedzeniem reagować na dynamiczną sytuację na drodze, a hamowanie zajmuje im o wiele więcej czasu. Na szczęście producenci ciężkich pojazdów wyposażają je w różne systemy pomocnicze mające na celu ułatwienie prowadzenia lub przejęcie kontroli w przypadku nadzwyczajnych sytuacji. Jednym z nich jest retarder, znany też jako hamulec górski, który pomaga spowolnić pojazd o dużej masie – zwłaszcza podczas długich zjazdów. Z artykułu dowiesz się, jak działają poszczególne rodzaje retarderów oraz co należy zrobić w przypadku awarii.
Zasada działania retardera
Retarder to specjalny mechanizm montowany w pojazdach o dużej masie (kilkanaście lub kilkadziesiąt ton), którego zadaniem jest spowalnianie i zwiększanie skuteczności hamowania. Jego brak mógłby doprowadzić do przegrzania hamulców i utraty kontroli nad pojazdem, a także przyspieszyć zużycie części eksploatacyjnych – np. tarcz, klocków, bębnów czy szczęk hamulcowych.
Działanie retardera polega na wytwarzaniu dodatkowej siły (momentu hamowania), która pomaga spowolnić i zatrzymać pojazd. Mechanizm ma jednak za zadanie jedynie odciążyć układ hamulcowy, a nie go zastąpić. Dokładna zasada działania zwalniacza zależy od jego rodzaju. Wyróżnić można retardery silnikowe, olejowe, elektromagnetyczne oraz cierne. Obecnie w pojazdach najczęściej montuje się zwalniacze olejowe oraz elektromagnetyczne.
Zwalniacz olejowy
Retarder olejowy (hydrokinetyczny) zbudowany jest z dwóch głównych elementów składowych: rotora i statora. Czynnikiem roboczym w układzie jest ciecz (olej). Po uruchomieniu retardera komora robocza układu wypełnia się olejem tłoczonym ze specjalnego zbiornika i następuje wzrost ciśnienia. Wygenerowany w ten sposób moment hamowania skutkuje spowolnieniem pojazdu. Siła hamowania zależy od stopnia wypełnienia komory roboczej.
Zwalniacz elektromagnetyczny
Retarder elektromagnetyczny, podobnie jak olejowy, zbudowany jest z rotora i statora. Funkcję rotora pełni wirnik z łopatkami, natomiast statora – zespół cewek. Moment hamowania generowany jest wskutek działania pól elektromagnetycznych o przeciwnych kierunkach. Przeniesienie tego momentu na wał skrzyni biegów skutkuje spowolnieniem pojazdu. Siła hamowania jest regulowana przez liczbę załączonych cewek.
Jak używać retardera?
Retardera należy używać przede wszystkim w trakcie długich zjazdów obciążonym pojazdem lub podczas zwalniania z większej prędkości. Hamulec uruchamiany jest przez kierowcę za pomocą specjalnego przycisku lub dźwigni wielostopniowej umieszczonej w okolicy kierownicy. Używając retardera w okresie zimowym, należy pamiętać, aby robić to w sposób umiejętny – wspomaganie się tym systemem podczas jazdy po śliskiej nawierzchni może skutkować tzw. złamaniem zestawu.
Regeneracja retardera
Aby zadbać o prawidłowe funkcjonowanie hamulca górskiego, a tym samym o bezpieczną jazdę, należy regularnie kontrolować jego stan techniczny oraz zużycie poszczególnych elementów mechanizmu. Hamulec zasadniczy także stale powinien być w dobrym stanie technicznym. W przypadku uszkodzenia retardera należy udać się do serwisu i zlecić naprawę układu profesjonalistom. Firma K&K z Mielca oferuje kompleksowe podejście do regeneracji zwalniaczy takich producentów, jak Telma, Voith, Allison czy ZF. Regeneracja retardera każdorazowo poprzedzona jest wnikliwą diagnozą, która pomaga ocenić stopień zużycia mechanizmu.
Źródło: art. sponsorowany
